Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị thoái hóa cột sống lưng hiệu quả

Thoái hóa cột sống lưng là bệnh lý mãn tính xảy ra do tình trạng lão hóa cột sống và sụn khớp. Từ đó hình thành các gai xương chèn ép rễ dây thần kinh và gây đau nhức ở người bệnh, thậm chí là bại liệt nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Do đó, người bệnh cần chủ động tầm soát sức khỏe cột sống và lựa chọn phương pháp điều trị thoái hóa cột sống lưng ưu việt nhất để ngăn chặn tối đa các biến chứng nguy hiểm.

I. Thoái hóa cột sống lưng là gì?

Thoái hóa cột sống lưng là tình trạng mô xương, sụn khớp ở các đốt sống lưng từ L1 đến L5 bị tổn thương, mất nước hoặc lão hóa làm tăng ma sát khi vận động. Từ đó hình thành các gai xương chèn ép rễ dây thần kinh và các mô mềm xung quanh gây đau nhức dữ dội.

II. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây Thoái hóa cột sống lưng

Nguyên nhân chính gây thoái hóa cột sống lưng là sự lão hóa tự nhiên của cơ thể, dẫn đến sự hao mòn dần dần của các đĩa đệm, sụn khớp và xương sống theo thời gian.

Thoái hóa cột sống lưng còn có thể xảy đến từ các nguy cơ như:

• Tuổi tác (phổ biến ở người trung niên và cao tuổi): Theo thời gian, cột sống thường có dấu hiệu lão hóa khiến cấu trúc và chức năng xương khớp cũng bị thay đổi.
• Vận động sai tư thế: Thói quen ít vận động, ngồi lâu một chỗ, ngủ sai tư thế, khiêng vác vật nặng… dễ khiến cột sống dần mất khả năng vận động linh hoạt vốn có và chịu áp lực lớn gây lão hóa sớm.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt canxi, vitamin D: Chế độ ăn uống không lành mạnh dễ khiến cơ thể bị thiếu hụt các vitamin D, canxi, protein, omega-3… vốn là những dưỡng chất quan trọng giúp nuôi dưỡng xương khớp chắc khỏe.
• Tiền sử chấn thương cột sống: Chấn thương do chơi thể thao hoặc chấn thương do sinh hoạt khiến cột sống bị tổn thương và dẫn đến tình trạng gãy xương, thoái hóa…
• Thừa cân, béo phì: Cân nặng cơ thể tăng cao đồng nghĩa với việc áp lực đè nén lên cột sống cũng tăng cao khiến các đốt sống ma sát nhiều hơn, mất nước, tổn thương… gây thoái hóa cột sống lưng.
• Yếu tố di truyền

III. Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết Thoái hóa cột sống lưng

Một số dấu hiệu nhận biết Thoái hóa cột sống lưng phổ biến bao gồm:

• Đau thắt lưng và vùng lân cận: Người bệnh thường xuyên cảm nhận triệu chứng đau nhức vùng thắt lưng thoáng qua hoặc liên tục trong 6 tuần, lan rộng ra các vùng xung quanh: mông, hông, đùi, chân…
• Tê buốt chân, ngón chân: Thoái hóa cột sống lưng có thể khiến người bệnh gặp tình trạng tê buốt chân, thậm chí tận ngón chân, làm mất cảm giác nóng lạnh các chi dưới.
• Yếu cơ, khó khăn vận động: Đau nhức kèm theo tê buốt thời gian dài khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong vận động. Từ đó, các bó cơ cũng dần yếu hoặc teo do không được kích hoạt trong thời gian dài.

IV. Biến chứng của Thoái hóa cột sống lưng

Thoái hóa cột sống lưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bệnh có thể đối diện với nhiều biến chứng nguy hiểm có thể kể đến như:

• Cong vẹo cột sống: Thoái hóa cột sống lưng thời gian dài khiến hoạt động ngồi, đứng, đi lại của người bệnh gặp cản trở, lâu dần người bệnh thường nghiêng hoặc vặn mình sao cho giảm thiểu cơn đau nhất có thể, từ đó khiến cột sống dần mất đi hình dáng ban đầu và cong vẹo.
• Tổn thương rễ dây thần kinh: Đốt sống lưng thoái hóa hình thành các gai xương chèn ép vào rễ thần kinh thời gian dài gây đau nhức và tổn thương nặng.
• Không kiểm soát được đại, tiểu tiện: Thoái hóa cột sống lưng chèn ép rễ dây thần kinh lâu dần có thể khiến chân và các cơ quan bên dưới dần mất cảm giác và không thể tự chủ, cần người hỗ trợ.
• Bại liệt, tàn phế: Đau lưng và tê buốt kéo dài nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời có thể khiến dây thần kinh bị tổn thương vĩnh viễn, các cơ teo nhỏ và có thể dẫn đến bại liệt chân vĩnh viễn.

V. Các phương pháp chẩn đoán Thoái hóa cột sống lưng hiện nay

Người bệnh có thể được chẩn đoán thoái hóa cột sống lưng với một trong những phương pháp phổ biến sau:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ chuyên khoa sẽ trực tiếp thăm khám thông qua các câu hỏi về tiền sử bệnh, triệu chứng và thực hiện thăm khám trên cơ thể bệnh nhân.
• Chụp X-quang: Hình chụp X-quang thể hiện rõ cấu trúc xương cũng như đánh dấu chính xác các biến đổi bất thường của đốt sống, gai xương.
• Chụp MRI (Cộng hưởng từ): Hình chụp MRI thể hiện lát cắt chi tiết về đĩa đệm, rễ dây thần kinh cũng như những tổn thương mà đốt sống, cột sống đang phải gánh chịu.

VI. Tổng hợp các phương pháp điều trị Thoái hóa cột sống lưng hiệu quả

Một số phương pháp điều trị thoái hóa cột sống lưng hiệu quả được người bệnh lựa chọn hiện nay.

1. Thay đổi lối sống và sinh hoạt tại nhà

Ở giai đoạn khởi phát, người bệnh có thể điều trị thoái hóa cột sống lưng bằng các phương pháp đơn giản tại nhà như:

• Nghỉ ngơi hợp lý, tránh mang vác nặng để không tăng áp lực dồn nén lên cột sống và rễ dây thần kinh.
• Kiểm soát cân nặng nhằm cắt giảm lượng mỡ dư thừa, hạn chế mức độ ma sát giữa các đốt sống khi bị đè nén, từ đó làm giảm chèn ép rễ dây thần kinh gây đau.
• Chườm nóng/ lạnh để giảm đau ở vùng cột sống bị tổn thương, xoa dịu tức thì cơn đau.
• Điều chỉnh tư thế đúng khi ngồi, đứng, nằm để tránh ảnh hưởng đến cấu trúc cột sống, hỗ trợ mở rộng khoang đốt sống, giải tỏa chèn ép rễ dây thần kinh.

2. Sử dụng thuốc (Theo chỉ định của bác sĩ)

Phương pháp sử dụng thuốc để điều trị thoái hóa cột sống lưng giúp người bệnh giảm thiểu cảm giác đau nhức tức thì và có giá thành thấp. Tuy nhiên, người bệnh nên tuân thủ theo đúng chỉ định của Bác sĩ chuyên khoa để tránh lạm dụng, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể. Hơn thế, thuốc giảm đau chỉ có tác dụng tạm thời và không có khả năng chấm dứt tận gốc thoái hóa cột sống lưng.

3. Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng (phương pháp an toàn, không xâm lấn)

Không thuốc, không tiêm, không xâm lấn – Phương pháp Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng là giải pháp an toàn và hiệu quả nhất để điều trị thoái hóa cột sống lưng.

Tại Phòng khám MBJ, Hội đồng Bác sĩ chuyên khoa Cơ – Xương – Khớp đã điều trị thoái hóa cột sống thành công cho hàng chục nghìn bệnh khi kết hợp nhiều phương pháp trị liệu bao gồm:

• Các bài tập trị liệu: Trị liệu viên thực hiện các bài tập kéo giãn, tăng cường sức mạnh cơ lưng, cơ bụng… làm mềm cơ co thắt, hỗ trợ thúc đẩy tuần hoàn máu và thúc đẩy sức mạnh cơ bắp hiệu quả.
• Sóng siêu âm trị liệu: Giảm đau, giảm viêm, làm mềm mô sẹo bằng Siêu công nghệ siêu âm đa tần Chattanooga® được nhập khẩu từ Mỹ.
• Sóng xung kích Shockwave: Kích thích quá trình tái tạo mô xương, giảm đau hiệu quả và ngăn chặn tiến triển thoái hóa một cách nhanh chóng. Từ đó, giảm thiểu nguy cơ tổn thương rễ dây thần kinh nghiêm trọng và bại liệt ở người bệnh.
• Kéo giãn cột sống bằng Hệ thống Giảm áp cột sống Triton® 6M: Tăng khoảng cách giữa các đốt sống với khả năng kéo giãn vượt trội bằng những thông số kỹ thuật hiện đại giúp giảm áp lực lên đĩa đệm, mở rộng phạm vi hoạt động của đốt sống và hạn chế tình trạng ma sát, chèn ép rễ dây thần kinh ở cột sống.
• Chiếu tia Laser cường độ cao: Laser Therapy là siêu công nghệ đạt chuẩn FDA Hoa Kỳ với tác dụng giảm đau, kháng viêm sâu chỉ sau 20 phút điều trị thoái hóa cột sống lưng đầu tiên. Đồng thời kích thích khả năng tự tái tạo cột sống và tăng sinh dưỡng vượt trội của cơ thể.

4. Điều trị Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật có thể gây ra nhiều rủi ro như nhiễm trùng, tỷ lệ thành công chỉ khoảng 50%, sốc thuốc… và chỉ thường được áp dụng cho những trường hợp quá nặng hoặc khi người bệnh đã sử dụng các phương pháp bảo tồn: uống thuốc, vật lý trị liệu, trị liệu công nghệ cao chuẩn Mỹ… thất bại.

Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến:

• Phẫu thuật nội soi: Phương pháp này có vết mổ nhỏ và sử dụng ống nội soi để tác động cột sống, giảm thiểu thời gian hồi phục và tổn thương cột sống hậu phẫu.
• Phẫu thuật hở: Bác sĩ sẽ thực hiện vết mổ lớn ở vùng cột sống lưng và tiến hành loại bỏ các gai xương chèn ép. Đây cũng được xem là phương pháp phẫu thuật truyền thống thường được sử dụng tại nhiều đơn vị hiện nay.
• Phẫu thuật cố định cột sống: Người bệnh thoái hóa cột sống lưng sẽ được Bác sĩ sử dụng các thanh kim loại, ốc vít và ghép xương để cố định cột sống.

VII. Chế độ dinh dưỡng và bài tập hỗ trợ cho người Thoái hóa cột sống lưng

1. Nên ăn gì?

Người bệnh thoái hóa cột sống lưng nên bổ sung nhiều loại thực phẩm giàu vitamin D, canxi, protein, omega3… có trong các loại cá béo, rau củ xanh, hải sản và nhiều loại hạt.

2. Cần kiêng ăn gì?

Người bệnh thoái hóa cột sống lưng tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm chứa nhiều cồn, chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá… Ngoài ra, một số thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, nhiều đường, nhiều muối hoặc thức ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều gluten, purin…

3. Các bài tập nên thực hiện

Người bệnh thoái hóa cột sống lưng có thể lựa chọn các bài tập thể dục thể thao nhẹ nhàng phù hợp với sức khỏe cột sống để tăng cường sức mạnh cột sống, sự dẻo dai, linh hoạt khi vận động. Các bài tập hỗ trợ sức khỏe cột sống hữu hiệu như Yoga, đi bộ, bơi lội,…

VIII. Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Kết luận

Điều trị thoái hóa cột sống lưng có nhiều phương pháp khác nhau nhưng người bệnh cần thăm khám trực tiếp cùng Bác sĩ chuyên khoa kỹ lưỡng để có chẩn đoán chính xác hoặc liên hệ hotline 077 822 2929 để được tư vấn cùng Trợ lý Bác sĩ chuyên khoa miễn phí.